“Staande klok”

2020 – De A.S. Talma Stichting is in het bezit van een Rotterdams staand horloge, gemaakt door Pieter van den Bergh, circa 1780, met als eigenaar A.S. Talma, dominee en politicus, geboren in Angeren op 17 februari 1864 en overleden in Haarlem op 12 juni 1916.

In 1933, bij de opening van verzorgingshuis Talma Elim in Apeldoorn, heeft de dochter van A.S. Talma deze klok geschonken aan het bestuur van de A.S. Talma Stichting. De klok heeft lange tijd gestaan in woonzorgcentrum Talma Hoeve in Feanwâlden en is nu geplaatst in de bestuurskamer van de A.S. Talma Stichting.

De kast van deze klok is vormgegeven als een klassieke zuil, waarbij de cannelures (hoge, smalle gleuven) zijn weergegeven in de marqueterie (inlegwerk). Boven de wijzerplaat bevindt zich een mechaniek met bewegende scheepjes, en een geschilderd gezicht op Rotterdam.

In rijke Hollandse interieurs mocht in de 18de de eeuw een grote staande klok, ook wel staand horloge genaamd, niet ontbreken. Bovenop de kast is een grote rococo kuif en een Altlas figuur geplaatst, met de wereldbol op zijn rug. De taferelen direct boven de rijkversierde wijzerplaat kunnen bewegen. Zo zullen de schepen bij het slaan van de uren op de golven heen en weer deinen.

Pieter van den Bergh, geboren te ’s Gravenhage, wonende te Rotterdam, trouwde op 17-12-1752 met Steijntje van der Stolk. Hij en was klokkenmaker in Rotterdam rond 1752 en overleed te Rotterdam op 10-8-1792. Peter van den Bergh maakte klokken zoals staande horloges en pendules; ook vervaardigde hij zakhorloges. Voorbeelden van zijn klokken zijn te vinden in het Rijksmuseum in Amsterdam en museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam.